سازمان بهینه‌سازی تشکیل نشد/ حساب به نام وزارت نفت باز شد
در ناترازی برق، گاز و بنزین، رد پای عدم بهینه‌سازی مصرف دیده می‌شود و جدای از چالش های بخش تولید، اگر فقط در بخش مصرف، بهینه سازی صورت گیرد، ناترازی‌های فعلی برطرف خواهد شد و با رشد بخش تولید، می‌توانیم حضور ایران در بازارهای منطقه‌ای و جهانی انرژی را تقویت کنیم.
طبق تأکید برنامه هفتم توسعه قرار است سازمان‌هایی که سالها با بودجه بیت‌المال فعالیت کردند و خروجی مشخصی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی نداشتند، از جمله "شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت" و "ستاد مدیریت حمل‌و نقل و سوخت"، ادغام شده و تشکیل یک سازمان منسجم دهند تا بهانه‌تراشی‌ها در بخش علل عدم بهینه‌سازی مصرف انرژی در ایران پایان یابد.
بیشتر بخوانید
عمده بهانه این سازمان‌ها در عدم موفقیت، فراوزارتخانه‌ای نبودن بوده، و تشکیل یک سازمان فراوزارتخانه‌ای ذیل نظر رئیس جمهوری با اختیارات بیشتر و با قابلیت مدیریت متمرکز در حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی، می‌تواند نقطه عطفی در حل مشکل ناترازی‌های انرژی در ایران باشد.
* تأخیر بیش از یک‌ماهه در تصویب اساسنامه سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی
در متن قانون برنامه هفتم توسعه در این زمینه آمده: "دولت مکلف است به‌منظور ایجاد هماهنگی فرابخشی و مدیریت کلان و متمرکز در حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی، مدیریت بهینه ناترازی انرژی در بخشهای مختلف با رعایت ملاحظات کاهش شدت انرژی و پیگیری اجرای طرحهای بهینه‌سازی انرژی در بخشهای عرضه و مصرف انرژی و تعیین میزان و نحوه تخصیص کلیه یارانه‌‌های انرژی در هر بخش با اجرای کامل قانون هدفمندکردن یارانه‌ها، «سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی» را زیر نظر رئیس‌جمهور منوط به موافقت وی از تجمیع و ادغام ظرفیت‌های سازمانی موجود در شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) و ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و سوخت تأسیس نماید و اساسنامه آن را ظرف سه‌‌ماه به‌تصویب هیأت وزیران برساند."
اگرچه آغاز برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه از ابتدای سال جاری دیده شده، اما با توجه به ابلاغ برنامه هفتم در دوم مردادماه، دولت چهاردهم تا دوم آبان‌ماه فرصت داشت که اساسنامه «سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی» را به تأیید هیئت وزیران رسانده و این سازمان را تشکیل دهد؛ اما این مهم تا امروز با بیش از یک‌ماه تأخیر مواجه شده است و همچنان خبری از تصویب اساسنامه این سازمان فراوزارتخانه‌ای نیست.
* حساب بهینه‌سازی به نام وزارت نفت باز شد
روز گذشته، هیئت وزیران مصوبه جدیدی در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی داشت. بر اساس این مصوبه و با استناد به تبصره 1 قانون بودجه سال 1402، حساب بهینه‌سازی به نام وزارت نفت توسط خزانه‌داری کل کشور نزد بانک مرکزی افتتاح شده است.
این حساب، حساب رسمی بهینه‌سازی مصرف انرژی کشور است و طبق تبصره ماده 2 مصوبه روز گذشته هیئت وزیران، در صورت تشکیل سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی، این حساب به نام آن سازمان خواهد شد.
منابع حساب بهینه‌سازی و سازوکار واریز به آن
- معادل یک درصد از منابع حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز طبیعی برای بازپرداخت طرحهای بهینه سازی مصرف انرژی
- شرکت‌های تابعه وزارتخانه‌های نفت و نیرو مکلفند پنج درصد از سود پیش‌بینی شده در قوانین بودجه سنواتی را به حساب درآمد عمومی ذی‌ربط واریز کنند.
- تمام عوارض دریافتی حاصل از هدررفت گازهای فلر به حساب بهینه‌سازی واریز می‌شود.
- جریمه‌های دریافتی موضوع ماده 26 قانون اصلاح و عواید حاصل از صرفه‌جویی سوخت موضوع ماده 61 قانون اصلاح به حساب بهینه‌سازی واریز می‌شود.
- 10درصد از عواید حاصل از صادرات و فروش داخلی تمامی محصولات فرعی گاز از جمله اتان، پروپان، بوتان، پنتان و گوکرد و همچنین مایعات گازی شرکت‌های تابعه وزارت نفت
- حداقل 30درصد از سهم دولت از عواید حاصل از صرفه‌جویی انرژی
- تعهدات ناشرین برای پرداخت خسارت موضوع ماده 5 (خسارت عدم تحویل حامل انرژی به دارنده گواهی صرفه‌جویی انرژی)
- سایر منابع پیش بینی شده در لوایح بودجه سنواتی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی//تس
