همتی: بنزین باید گران‌تر از این می‌شد
طلوع اقتصاد: همتی در گفت‌وگویی که اخیراً در فضای مجازی داشت، به ماجرای نامه‌نگاری درباره افزایش قیمت بنزین در سال ۱۳۹۸ پرداخت. ماجرا به شهریور ۱۳۹۸ بازمی‌گردد که همتی در نامه‌ای خواستار افزایش قیمت بنزین از ۱۰۰۰ تومان به ۵۰۰۰ تومان با هدف رفع کسری بودجه دولت می‌شود.
البته دولت وقت به توصیه همتی گوش نکرد و قیمت بنزین را ۳۰۰۰ تومان اعلام کرد. با این حال، نامه همتی برای افزایش قیمت بنزین، مخفی مانده بود تا اینکه علیرضا زاکانی نامزد انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم، در آخرین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، به نقش عبدالناصر همتی رئیس کل سابق بانک مرکزی و نامزد انتخابات ریاست جمهوری در ماجرای بنزین و گران شدن آن اشاره کرد.
زاکانی اظهار داشت: آقای همتی آبان ۱۳۹۸ گفت نرخ بنزین ۴ درصد در سال روی تورم تأثیر دارد و مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ بعداً گفت مخالف افزایش قیمت بنزین بودم و این را بدترین اقدام می‌دانستم! چرا دروغ می‌گویید؟!
زاکانی تصریح کرد: نامه رسمی همتی موجود است که با امضای وی ۳۱ شهریور ۹۸ درخواست کرده قیمت بنزنین ۵ هزار تومان و قیمت نفت گاز یک‌هزار تومان شود تا کسری بودجه دولت جبران شود؛ حالا چرا دروغ می‌گویید؟!
اکنون همتی به توضیح درباره علت نامه‌نگاری خود پرداخته و می‌گوید: چون دولت قیمت بنزین را ۵۰۰۰ تومان نکرد و به بنزین ۳۰۰۰ تومانی اکتفا کرد، همه کسری بودجه‌اش جبران نشد و مجبور به چاپ پول مجدد شد.
همتی در این اظهارنظر تأکید کرد که پیشنهادش برای افزایش قیمت بنزین به ۵۰۰۰ تومان، کارشناسی بوده و افزایش قیمت بنزین به ۳۰۰۰ تومان، کافی نبود چون کسری بودجه دولت را به طور کامل پوشش نمی‌داد و پول مناسبی برای دولت درنمی‌آمد.
افزایش شبانه قیمت بنزین
دولت قبل در سال ۱۳۹۸، شبانه و بدون اطلاع قبلی بنزین را گران کرد، آن هم در حالی که مقامات دولتی همچون بیژن زنگنه بارها مدعی بودند که دولت قصدی برای گران کردن بنزین ندارد. همین موضوع باعث خشم مردم و بی‌اعتمادی شدید به دولت شد. این اقدام دولت قبل فضای کشور را چنان ملتهب کرد که بسیاری از شهرها تا چندین روز شاهد درگیری‌های خیابانی شد.
پس از این اتفاقات، حسن روحانی رئیس دولت قبل به جای پاسخگویی به مردم و تلاش برای آرام کردن فضا، با بیان جمله تمسخرآمیز «من هم مثل شما، صبح جمعه فهمیدم بنزین گران شده»، آتش خشم مردم را دوچندان و سرمایه اجتماعی را به کلی ویران کرد. نتایج افکارسنجی مراکز مختلف نشان می‌داد پس از آن اتفاقات، اعتماد مردم به دولت به پایین‌ترین سطح پس از انقلاب رسید و عملاً دولت در کشور با بحران سرمایه اجتماعی روبه‌رو شد.
در این میان اما عبدالناصر همتی نقش ویژه‌ای در بحران سازی‌های دولت قبل و به طور خاص در همین بحران بنزینی آبان سال ۹۸ داشت.
همتی در آن نامه نوشته بود: «یکی از راهکارهای مناسب تأمین کسری بودجه، اصلاح قیمت حامل‌های انرژی است که علاوه بر ایجاد منابع پایدار و به مراتب بالاتر برای دولت و خانوارها، از آثار تورمی کمتری نیز برخوردار میباشد. برای مثال بر اساس محاسبات صورت گرفته، تأمین کسری بودجه دولت به میزان ۷۶ هزار میلیارد تومان از محل منابع بانک مرکزی تورمی در حدود ۲۵ درصد در یک بازه زمانی یک ساله به‌دنبال خواهد داشت و با روند فعلی تحریم‌ها و صادرات نفت، سال آینده نیز تکرار می‌شود. در حالی که افزایش قیمت بنزین و نفت گاز به ترتیب به ۵۰۰۰ و ۱۰۰۰ تومان به ازای هر لیتر به ترتیب درآمدی معادل ۸۷.۴ و ۱۷۵ هزار میلیارد تومان را در بازه‌های شش ماه و یک ساله فراهم می‌سازد و تورم حاصله نیز برای یک سال در حدود ۱۷ درصد برآورد شده و صرفاً محدود به یک دوره می‌شود. ضمناً با اختصاص ۵۰ درصد منابع حاصله به خانوارهای هدف (با فرض ۷۷ میلیون نفر) علاوه بر یارانه نقدی فعلی، ماهانه حدود ۹۵ هزار تومان یارانه نقدی جدید به افراد مشمول تعلق خواهد گرفت.»
طراح بنزین ۵ هزار تومانی نگران سرمایه اجتماعی شد
در شرایطی که افزایش قیمت بنزین به ۳هزار تومان باعث بروز بحران در کشور شد، مشخص نیست در صورت اجرای پیشنهاد همتی و افزایش قیمت بنزین به ۵هزار تومان، چه بحرانی گریبان کشور را می‌گرفت
البته همتی تا قبل از افشای این نامه، خود را مخالف گرانی بنزین جلوه داده بود؛ موضوعی که مورد نقد کارشناسان هم قرار گرفت و در زمان انتخابات، پس از افشای درخواست همتی برای گران شدن بنزین به ۵ هزار تومان، برخی او را به عدم صداقت در برابر مردم متهم کردند.
منبع: روزنامه ایران اقتصادی
